سرطان متاستاتیک چیست ؟

سرطان متاستاتیک (Metastatic Cancer) به سرطانی گفته می‌شود که از محل اولیه خود به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است. این فرآیند که به آن متاستاز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های سرطانی از تومور اولیه جدا شده، وارد جریان خون یا سیستم لنفاوی شده و به اندام‌ها یا بافت‌های دیگر مهاجرت می‌کنند.

نحوه ایجاد متاستاز

رشد اولیه تومور: سرطان در یک نقطه خاص از بدن شروع به رشد می‌کند.

گسترش سلول‌های سرطانی: سلول‌های سرطانی از تومور اولیه جدا می‌شوند و از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به سایر قسمت‌های بدن منتقل می‌شوند.

تشکیل تومورهای ثانویه: این سلول‌ها در نقاط جدیدی از بدن متوقف شده و شروع به تکثیر و تشکیل تومورهای جدید می‌کنند.

اندام‌های شایع متاستاز

سرطان‌های مختلف ممکن است به اندام‌های مختلفی متاستاز دهند، اما برخی از اندام‌های شایع که ممکن است تحت تأثیر متاستاز قرار گیرند شامل موارد زیر است:

استخوان‌ها

کبد

ریه‌ها

مغز

غدد لنفاوی

انواع سرطان‌های متاستاتیک

تقریباً هر نوع سرطانی می‌تواند متاستاز دهد، اما برخی سرطان‌ها بیشتر از بقیه به گسترش متاستاتیک شناخته شده‌اند. به عنوان مثال:

سرطان پستان: معمولاً به استخوان‌ها، کبد، ریه‌ها و مغز متاستاز می‌دهد.

سرطان ریه: ممکن است به مغز، استخوان‌ها، کبد و غدد فوق کلیوی متاستاز دهد.

سرطان پروستات: بیشتر به استخوان‌ها، به ویژه استخوان‌های ستون فقرات، متاستاز می‌دهد.

سرطان روده بزرگ: ممکن است به کبد و ریه‌ها متاستاز دهد.

علائم سرطان متاستاتیک

علائم سرطان متاستاتیک به محل و اندازه تومورهای ثانویه بستگی دارد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

درد: مثلاً درد استخوان در صورت متاستاز به استخوان‌ها.

مشکلات تنفسی: در صورت متاستاز به ریه‌ها.

سردرد و تشنج: در صورت متاستاز به مغز.

زردی پوست و چشم‌ها: در صورت متاستاز به کبد.

تشخیص سرطان متاستاتیک

برای تشخیص سرطان متاستاتیک از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که شامل:

تصویربرداری: مانند CT اسکن، MRI، اسکن PET و رادیوگرافی برای شناسایی محل‌های متاستاز.

آزمایش خون: برای بررسی عملکرد اندام‌های مختلف یا یافتن نشانه‌هایی از سلول‌های سرطانی در خون.

بیوپسی: نمونه‌برداری از تومور ثانویه برای تأیید متاستاز و تعیین نوع سلول‌های سرطانی.

درمان سرطان متاستاتیک

درمان سرطان متاستاتیک معمولاً پیچیده‌تر از سرطان‌های اولیه است و به عوامل مختلفی مانند نوع سرطان، محل متاستاز و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. روش‌های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

شیمی‌درمانی: برای کاهش یا کنترل رشد سلول‌های سرطانی.

رادیوتراپی: برای هدف قرار دادن تومورهای خاص و کاهش علائم.

جراحی: در برخی موارد، برداشتن تومورهای متاستاتیک امکان‌پذیر است.

درمان هدفمند: استفاده از داروهایی که به طور خاص به مولکول‌های خاص در سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند.

ایمونوتراپی: تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی.

چشم‌انداز سرطان متاستاتیک

سرطان متاستاتیک به طور کلی نشان‌دهنده پیشرفته بودن بیماری است و ممکن است درمان آن چالش‌برانگیزتر باشد. با این حال، با پیشرفت‌های پزشکی، امکان کنترل برخی از انواع سرطان‌های متاستاتیک برای مدت زمان طولانی‌تر وجود دارد و درمان‌های جدید می‌توانند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشند.

نتیجه‌گیری

سرطان متاستاتیک نوع پیشرفته‌ای از سرطان است که نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارد. اگرچه درمان قطعی برای بسیاری از موارد متاستاتیک ممکن است دشوار باشد، اما با مدیریت مناسب می‌توان علائم را کنترل و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشید.

نویسنده: سهیلا محمدخانی 

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران