سینوزیت چیست؟ و درمان آن

سینوزیت به التهاب یا عفونت سینوس‌ها گفته می‌شود. سینوس‌ها حفره‌های هوایی در استخوان‌های اطراف بینی هستند که شامل چهار جفت سینوس اصلی (پیشانی، فکی، غربالی و اسفنوئید) می‌شوند. هنگامی که سینوس‌ها ملتهب یا عفونی می‌شوند، مخاط درون آنها جمع می‌شود و علائم سینوزیت بروز می‌کند.

 انواع سینوزیت

1. سینوزیت حاد: این نوع سینوزیت به‌طور ناگهانی و معمولاً به دلیل عفونت ویروسی (مانند سرماخوردگی) یا باکتریایی رخ می‌دهد و کمتر از چهار هفته طول می‌کشد.

2. سینوزیت تحت‌حاد: این نوع بین 4 تا 12 هفته طول می‌کشد.

3. سینوزیت مزمن: اگر علائم سینوزیت بیشتر از 12 هفته ادامه داشته باشد، به آن سینوزیت مزمن می‌گویند. این نوع ممکن است ناشی از عفونت‌های باکتریایی مداوم، آلرژی‌ها یا مشکلات ساختاری در بینی و سینوس‌ها باشد.

4. سینوزیت عودکننده: این نوع به بازگشت سینوزیت حاد حداقل 4 بار در سال اشاره دارد، که هر بار علائم بیش از 7 روز طول می‌کشد.

 علائم سینوزیت

- گرفتگی بینی: احساس گرفتگی و انسداد در بینی.

- ترشحات بینی: مخاط غلیظ و سبز یا زرد از بینی، یا ترشحات که به پشت حلق می‌ریزند.

- درد یا فشار صورت: معمولاً در ناحیه پیشانی، پشت چشم‌ها، یا در اطراف گونه‌ها و دندان‌ها.

- کاهش حس بویایی: کاهش یا از دست دادن توانایی بوییدن.

- سردرد: سردردهایی که ممکن است با خم شدن یا حرکت سر بدتر شوند.

- تب: در موارد عفونتی، تب ممکن است رخ دهد.

- درد گلو و سرفه: به ویژه در هنگام شب.

- خستگی: احساس خستگی و ضعف عمومی.

 علل سینوزیت

- عفونت‌های ویروسی: سرماخوردگی‌های معمولی یکی از شایع‌ترین علل سینوزیت حاد هستند.

- عفونت‌های باکتریایی: در مواردی که عفونت ویروسی بهبود نیابد، ممکن است عفونت باکتریایی ایجاد شود.

- آلرژی‌ها: آلرژی‌ها می‌توانند به تورم و التهاب سینوس‌ها منجر شوند.

- مشکلات ساختاری: انحراف تیغه بینی، پولیپ‌های بینی، یا سایر مشکلات ساختاری می‌توانند سینوس‌ها را مسدود کرده و باعث سینوزیت شوند.

- عوامل محیطی: مانند آلودگی هوا یا دود سیگار.

 درمان سینوزیت

درمان سینوزیت بستگی به شدت و نوع آن دارد:

 درمان‌های خانگی و مراقبتی

1. استراحت: استراحت کافی به بدن کمک می‌کند تا با عفونت مبارزه کند.

2. آب‌رسانی: نوشیدن مایعات زیاد به رقیق شدن مخاط و تسهیل تخلیه آن کمک می‌کند.

3. بخور: استفاده از بخور یا دوش آب گرم می‌تواند به باز شدن سینوس‌ها کمک کند.

4. شستشوی بینی: شستشوی بینی با محلول نمکی (آب نمک) به تخلیه مخاط و کاهش التهاب کمک می‌کند.

 داروها

1. ضداحتقان‌ها: مانند اسپری‌های بینی یا قرص‌های ضداحتقان می‌توانند به کاهش تورم و احتقان بینی کمک کنند. اما نباید بیش از چند روز استفاده شوند، زیرا ممکن است باعث بازگشت علائم یا بدتر شدن وضعیت شوند.

2. مسکن‌ها: مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش درد و تب.

3. آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورتی که سینوزیت ناشی از عفونت باکتریایی باشد و علائم بیش از 10 روز ادامه یابد یا شدید باشد، آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است تجویز شوند.

4. آنتی‌هیستامین‌ها: در صورتی که آلرژی‌ها عامل سینوزیت باشند، آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند مفید باشند.

 درمان‌های پزشکی و جراحی

- کورتیکواستروئیدهای بینی: اسپری‌های بینی استروئیدی می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند و معمولاً در سینوزیت مزمن استفاده می‌شوند.

- جراحی: در موارد سینوزیت مزمن یا عودکننده که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، جراحی ممکن است لازم باشد. جراحی می‌تواند شامل اصلاح مشکلات ساختاری مانند انحراف تیغه بینی یا برداشتن پولیپ‌ها باشد.

 پیشگیری

- مدیریت آلرژی‌ها: درمان و کنترل آلرژی‌ها می‌تواند به جلوگیری از سینوزیت کمک کند.

- اجتناب از دود سیگار: پرهیز از دود سیگار و دیگر مواد محرک.

- رعایت بهداشت دست‌ها: شستن دست‌ها به جلوگیری از سرماخوردگی و سایر عفونت‌های ویروسی کمک می‌کند.

- استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز: در صورت خشک بودن هوا، استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

سینوزیت معمولاً به خوبی به درمان پاسخ می‌دهد، اما در صورت تداوم علائم یا بروز علائم شدید، مشاوره با پزشک ضروری است.

نویسنده: ثنا مرادی

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران