درمان تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی شایع است که در زنان در سنین باروری رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند باعث ناهنجاری‌های قاعدگی، افزایش سطح هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها)، و تشکیل کیست‌های کوچک در تخمدان‌ها شود. درمان PCOS معمولاً بر اساس علائم خاص هر فرد و اهداف درمانی او تنظیم می‌شود و می‌تواند شامل تغییرات در سبک زندگی، داروها و در برخی موارد روش‌های جراحی باشد.
1. تغییرات در سبک زندگی
مدیریت وزن
- کاهش وزن : کاهش وزن به میزان حتی 5-10 درصد می‌تواند به بهبود علائم PCOS و تنظیم دوره‌های قاعدگی کمک کند.
- تغذیه سالم : رژیم غذایی متعادل، کم چرب و با شاخص گلیسمی پایین (که می‌تواند به کنترل سطح انسولین کمک کند) مفید است.
- فعالیت بدنی منظم : ورزش منظم به کنترل وزن، بهبود حساسیت به انسولین و کاهش علائم PCOS کمک می‌کند.
2. داروها
تنظیم قاعدگی
- قرص‌های ضد بارداری ترکیبی : این قرص‌ها شامل استروژن و پروژستین هستند و می‌توانند به تنظیم دوره‌های قاعدگی، کاهش سطح آندروژن‌ها و کاهش خطر هیپرپلازی اندومتر کمک کنند.
- پروژستین درمانی : در صورتی که مصرف قرص‌های ضد بارداری ممکن نباشد، مصرف دوره‌ای پروژستین می‌تواند به تنظیم قاعدگی کمک کند.
کاهش هیرسوتیسم و آکنه
- ضد آندروژن‌ها : داروهایی مانند اسپیرونولاکتون می‌توانند به کاهش موهای زائد و آکنه کمک کنند.
- دیگر داروهای ضد آکنه : در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به درمان‌های دیگر برای کنترل آکنه باشد.
بهبود تخمک‌گذاری
- کلومیفن سیترات (کلومید) : این دارو معمولاً اولین خط درمان برای تحریک تخمک‌گذاری در زنان با PCOS است.
- لتروزول (فمارا) : دارویی که به تحریک تخمک‌گذاری کمک می‌کند و در برخی موارد ممکن است موثرتر از کلومیفن باشد.متفورمین : دارویی که به بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند و می‌تواند تخمک‌گذاری را در برخی از زنان تحریک کند.
مدیریت مقاومت به انسولین
- متفورمین : این دارو که برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می‌شود، می‌تواند به بهبود مقاومت به انسولین، کاهش سطح آندروژن‌ها و تنظیم دوره‌های قاعدگی کمک کند.
3. روش‌های جراحی
دریلینگ تخمدان لاپاروسکوپی
- در موارد نادر : در صورتی که داروها موثر نباشند، ممکن است جراحی لاپاروسکوپی برای ایجاد سوراخ‌های کوچک در تخمدان‌ها به منظور تحریک تخمک‌گذاری انجام شود.
4. درمان‌های مکمل و جایگزین
- درمان‌های گیاهی و مکمل‌ها : برخی زنان ممکن است از مکمل‌های مانند اینوزیتول و ویتامین D برای بهبود علائم PCOS استفاده کنند، اما همیشه باید با پزشک خود مشورت کنند.
- طب سوزنی : برخی تحقیقات نشان می‌دهند که طب سوزنی ممکن است به بهبود علائم PCOS کمک کند.
نتیجه‌گیری
درمان PCOS معمولاً نیازمند یک رویکرد چندجانبه است که شامل تغییرات در سبک زندگی، داروها و در موارد نادر روش‌های جراحی می‌شود. مهم است که زنان با PCOS با پزشک خود مشورت کنند تا یک برنامه درمانی شخصی‌سازی شده و مناسب برای مدیریت علائم و اهداف درمانی خود داشته باشند.
نویسنده: سهیلا محمدخانی
سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران
