درباره دندان مصنوعی و دندانسازی بیشتر بدانیم
دندان مصنوعی و دندانسازی حوزه‌ای از دندان‌پزشکی است که به جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته یا آسیب‌دیده با پروتزهای مصنوعی می‌پردازد. این پروتزها که به‌عنوان دندان مصنوعی شناخته می‌شوند، می‌توانند به شکل کامل یا جزئی باشند و به بهبود عملکرد دهان، ظاهر فرد و حفظ سلامت دهان کمک کنند.
انواع دندان مصنوعی:
دندان مصنوعی کامل (دندان مصنوعی کامل یا دست کامل دندان):
برای بیمارانی که همه دندان‌های خود را از دست داده‌اند استفاده می‌شود.
این نوع دندان مصنوعی کل فک بالایی یا پایینی را می‌پوشاند.
معمولاً از مواد مانند اکریلیک ساخته می‌شود و شامل پایه‌ای است که به رنگ لثه طراحی شده است.
دندان مصنوعی جزئی (پروتز جزئی):
برای افرادی که تعدادی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند ولی برخی دندان‌های طبیعی خود را همچنان دارند.
این دندان‌ها معمولاً دارای یک چارچوب فلزی هستند که به دندان‌های طبیعی باقی‌مانده متصل می‌شود تا پروتز در جای خود ثابت بماند.
دندان مصنوعی متحرک:
دندان مصنوعی کامل یا جزئی که بیمار می‌تواند آن را از دهان خارج کند.
این نوع دندان‌ها برای تمیز کردن و نگهداری راحت‌تر هستند.
دندان مصنوعی ثابت (پل یا ایمپلنت):
ایمپلنت‌های دندانی شامل پایه‌هایی از جنس تیتانیوم هستند که به‌صورت جراحی در استخوان فک کاشته می‌شوند و سپس دندان‌های مصنوعی بر روی آن‌ها قرار می‌گیرند.
پل‌ها نیز با اتصال به دندان‌های طبیعی یا ایمپلنت‌ها به‌صورت دائمی در جای خود قرار می‌گیرند.
مواد سازنده دندان مصنوعی:
دندان‌های مصنوعی معمولاً از مواد متنوعی ساخته می‌شوند که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند:
اکریلیک: متداول‌ترین ماده برای ساخت پایه دندان‌های مصنوعی. سبک، قابل تنظیم و به رنگ لثه است.
پرسیلین (پرسلن): برای دندان‌های مصنوعی کاربرد دارد و به‌دلیل دوام و ظاهر طبیعی‌اش محبوب است، اما سنگین‌تر و شکننده‌تر از اکریلیک است.
مواد کامپوزیتی: که به‌دلیل ظاهری شبیه به دندان‌های طبیعی، بیشتر در دندان مصنوعی‌های مدرن استفاده می‌شوند.
مراحل ساخت دندان مصنوعی:
بررسی و معاینه اولیه: دندان‌پزشک وضعیت دهان و دندان‌های فرد را بررسی می‌کند و بر اساس نیاز بیمار، نوع دندان مصنوعی مناسب را پیشنهاد می‌دهد.
قالب‌گیری: با استفاده از قالب‌های خاصی، شکل و اندازه دقیق دهان و فک بیمار ثبت می‌شود تا دندان مصنوعی به‌خوبی در دهان جا بیفتد.
طراحی و ساخت: در لابراتوار دندانسازی، دندان‌های مصنوعی بر اساس قالب‌های گرفته‌شده ساخته می‌شوند. این فرایند ممکن است چند هفته طول بکشد.
تنظیم و قرار دادن: پس از ساخت دندان مصنوعی، دندان‌پزشک آن را در دهان بیمار قرار داده و تنظیمات لازم را انجام می‌دهد تا دندان‌ها به‌خوبی در جای خود قرار گیرند.
پیگیری و مراقبت: پس از قرار دادن دندان مصنوعی، ممکن است نیاز به تنظیمات بیشتر باشد. همچنین، بیمار باید مراقبت‌های لازم را برای حفظ دندان‌های مصنوعی انجام دهد.
مزایا و معایب دندان مصنوعی:
مزایا:
بهبود ظاهر و لبخند.
بازیابی عملکردهای طبیعی مانند جویدن و صحبت کردن.
جلوگیری از افتادگی صورت که به‌دلیل از دست‌دادن دندان‌ها رخ می‌دهد.
قابل جابجایی و تمیز کردن آسان (در صورت دندان‌های متحرک).
معایب:
ممکن است دندان‌های مصنوعی به‌خوبی روی لثه‌ها ثابت نمانند و نیاز به تنظیمات مکرر داشته باشند.
در صورت استفاده از دندان مصنوعی متحرک، ممکن است بیمار در ابتدا به زمان نیاز داشته باشد تا به آن عادت کند.
دندان‌های مصنوعی نیاز به مراقبت و نگهداری منظم دارند تا دوام بیشتری داشته باشند.
مراقبت از دندان مصنوعی:
تمیز کردن منظم: دندان‌های مصنوعی باید حداقل روزی یک‌بار با مسواک مخصوص تمیز شوند تا پلاک‌ها و ذرات غذا از بین بروند.
جلوگیری از آسیب‌دیدگی: هنگام برداشتن دندان‌های مصنوعی، مراقب باشید تا نیفتند و نشکنند.
خیس نگه داشتن: دندان مصنوعی هنگام خواب باید در آب یا محلول‌های خاص نگهداری شود تا از خشک شدن و تغییر شکل آن جلوگیری شود.
پیگیری منظم با دندان‌پزشک: برای اطمینان از سلامت دهان و تنظیمات لازم، مراجعه‌های منظم به دندان‌پزشک ضروری است.
دندانساز کیست؟
دندانساز (تکنسین دندانسازی) متخصصی است که در لابراتوارها دندان‌های مصنوعی و دیگر پروتزهای دندانی را می‌سازد. دندانسازان با دندان‌پزشکان همکاری می‌کنند تا براساس قالب‌هایی که دندان‌پزشک از دهان بیمار گرفته، دندان‌های مصنوعی سفارشی و مناسب هر فرد را تولید کنند.
نتیجه‌گیری:
دندان مصنوعی و دندانسازی از روش‌های موثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته و بهبود سلامت دهان و زیبایی صورت است. انتخاب نوع مناسب دندان مصنوعی بستگی به وضعیت فرد و نیازهای خاص او دارد و مراقبت‌های منظم از دندان‌های مصنوعی می‌تواندبه افزایش عمر و بهبود عملکرد آن‌ها کمک کند.
نویسنده: زهره محمدی
