تأثیر دوستان و همسالان بر تربیت کودک چقدر است ؟
دوستان و همسالان تأثیر بسیار زیادی بر تربیت و رشد کودکان دارند. این تأثیرات می‌توانند مثبت یا منفی باشند و در جنبه‌های مختلف رشد کودک مشاهده شوند. در زیر به برخی از این تأثیرات اشاره شده است:
1. رشد اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی:
دوستان و همسالان نقش مهمی در توسعه مهارت‌های اجتماعی کودکان ایفا می‌کنند. کودکان از طریق بازی و تعامل با همسالان یاد می‌گیرند چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند، همکاری کنند، مشکلات را حل کنند و تعارضات را مدیریت کنند.
مهارت‌های مانند احترام به نظرات دیگران، همدلی و اشتراک‌گذاری نیز در این تعاملات تقویت می‌شوند.
2. تأثیر بر رفتار و نگرش‌ها:
همسالان می‌توانند الگوهای رفتاری قوی برای کودکان باشند. کودکان اغلب رفتارها، نگرش‌ها و عادات دوستان خود را تقلید می‌کنند.
اگر دوستان کودک رفتارهای مثبت مانند احترام، صداقت و مسئولیت‌پذیری را نشان دهند، احتمالاً کودک نیز این رفتارها را در خود تقویت می‌کند. برعکس، رفتارهای منفی همسالان مانند پرخاشگری، دروغ‌گویی یا تخلفات می‌تواند بر رفتار کودک تأثیر منفی بگذارد.
3. تأثیر بر تحصیلات و عملکرد تحصیلی:
دوستان و همسالان می‌توانند تأثیر زیادی بر نگرش کودک نسبت به تحصیلات و عملکرد تحصیلی او داشته باشند. همسالانی که به تحصیل اهمیت می‌دهند و در کلاس فعال هستند، می‌توانند کودکان را به تحصیل و تلاش بیشتر تشویق کنند.
گروه‌های مطالعه و فعالیت‌های مشترک تحصیلی می‌توانند به بهبود عملکرد تحصیلی کودکان کمک کنند.
4. تأثیر بر هویت و خودشناسی:
در طول دوران کودکی و نوجوانی، دوستان و همسالان نقش مهمی در شکل‌گیری هویت و خودشناسی کودک دارند. کودکان از طریق تعامل با همسالان می‌توانند به درک بهتری از خود و جایگاه خود در جامعه برسند.
گروه‌های دوستان می‌توانند به کودکان کمک کنند تا علایق، ارزش‌ها و باورهای خود را شناسایی کنند و هویت شخصی خود را تقویت کنند.
5. توسعه مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری:
تعاملات با همسالان فرصتی برای تمرین مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری فراهم می‌کند. کودکان در گروه‌های دوستان می‌توانند با مسائل و چالش‌های مختلفی مواجه شوند و راه‌های مختلفی برای حل آن‌ها بیابند.
این تجربه‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا تصمیم‌گیری بهتری در موقعیت‌های مختلف زندگی داشته باشند.
6. تأثیر بر رفتارهای خطرناک:
همسالان می‌توانند نقش مهمی در تشویق یا جلوگیری از رفتارهای پرخطر مانند مصرف مواد مخدر، الکل، رفتارهای خشونت‌آمیز و تخلفات داشته باشند. گروه‌های دوستان مثبت می‌توانند کودکان را از این رفتارها دور نگه دارند، در حالی که گروه‌های منفی ممکن است آن‌ها را به چنین رفتارهایی تشویق کنند.
7. تأثیر بر سلامت روانی و عاطفی:
دوستان نزدیک و حمایت‌گر می‌توانند به کودکان کمک کنند تا با استرس‌ها و مشکلات روانی و عاطفی بهتر کنار بیایند. داشتن دوستانی که به کودک گوش می‌دهند و او را حمایت می‌کنند، می‌تواند به بهبود سلامت روانی کودک کمک کند.
برعکس، تجربیات منفی مانند طرد شدن یا مورد تمسخر قرار گرفتن توسط همسالان می‌تواند به مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب منجر شود.
در کل، دوستان و همسالان می‌توانند تأثیرات عمیقی بر رشد و تربیت کودکان داشته باشند. والدین و مربیان می‌توانند با نظارت بر روابط دوستانه کودکان و تشویق آن‌ها به برقراری روابط مثبت و سالم، به شکل‌گیری رفتارها و نگرش‌های مطلوب کمک کنند.
نویسنده:زهره محمدی
سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران
