استئوپروز چیست؟
استئوپروز یا پوکی استخوان یک بیماری شایع است که در آن تراکم استخوان‌ها کاهش یافته و استخوان‌ها شکننده و ضعیف می‌شوند. این بیماری می‌تواند باعث شود که استخوان‌ها به راحتی در مقابل ضربه‌های کوچک یا حتی به طور خود به خودی دچار شکستگی شوند.
چرا استئوپروز مهم است؟
استئوپروز به طور خاص در افراد مسن و به‌ویژه در زنان پس از یائسگی شایع است. به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن که در حفظ تراکم استخوان مؤثر است، زنان بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. اما این بیماری مختص افراد مسن نیست؛ حتی جوان‌ترها نیز ممکن است به دلایل مختلف مانند سبک زندگی نامناسب، کمبود مواد مغذی، یا عوامل ژنتیکی به آن مبتلا شوند.
استخوان‌ها چگونه شکننده می‌شوند؟
استخوان‌ها به طور مداوم در حال تجدید و بازسازی هستند. در دوران جوانی، سرعت ساختن استخوان‌ها بیشتر از تجزیه آن‌ها است. اما با افزایش سن، این تعادل به نفع تجزیه استخوان‌ها تغییر می‌کند. وقتی این فرآیند بیش از حد تسریع شود، تراکم استخوان کاهش می‌یابد و استخوان‌ها شکننده می‌شوند.
علائم و عوارض استئوپورز
استئوپروز به طور معمول تا زمان بروز شکستگی علائم واضحی ندارد. شکستگی‌های مرتبط با استئوپروز بیشتر در نواحی لگن، مچ دست و ستون فقرات رخ می‌دهد. شکستگی‌های ستون فقرات می‌توانند به طور تدریجی و بدون درد رخ دهند، اما ممکن است منجر به کاهش قد و خمیدگی ستون فقرات شوند.
پیشگیری و درمان استئوپورز
خوشبختانه، پیشگیری از استئوپروز ممکن است و شامل اقداماتی است که می‌توان در هر سنی انجام داد:
- تغذیه مناسب: مصرف کافی کلسیم و ویتامین D بسیار مهم است. لبنیات، سبزیجات برگ‌دار و مکمل‌های غذایی منابع خوبی از کلسیم هستند.
- ورزش: تمرینات وزنی مانند پیاده‌روی، دویدن و تمرینات مقاومتی می‌توانند به تقویت استخوان‌ها کمک کنند.
- اجتناب از مواد مضری مانند سیگار و الکل: این مواد می‌توانند به استخوان‌ها آسیب برسانند و خطر ابتلا به استئوپروز را افزایش دهند.
درمان استئوپروز شامل داروهایی است که به جلوگیری از شکستگی‌ها و افزایش تراکم استخوان کمک می‌کنند. از جمله این داروها می‌توان به بیس‌فسفونات‌ها، داروهای هورمونی و مکمل‌های کلسیم و ویتامین D اشاره کرد.
نکته جالب
یکی از نکات جذاب در مورد استئوپروز این است که در دوره‌های گذشته، این بیماری بیشتر در جمعیت‌های شهری مشاهده می‌شد. اما تحقیقات نشان می‌دهند که تغییرات در سبک زندگی مدرن، شامل کم‌تحرکی و تغذیه نامناسب، باعث شده است که حتی در مناطق روستایی و جمعیت‌های جوان‌تر نیز میزان بروز استئوپروز افزایش یابد. این نشان‌دهنده اهمیت توجه به سلامت استخوان‌ها از سنین پایین و بهبود سبک زندگی برای پیشگیری از این بیماری است.
