بتابلاکرها چیستند و چگونه کار می کنند...
بتابلاکرها (Beta-blockers) گروهی از داروها هستند که برای درمان بیماریهای قلبی و عروقی، از جمله فشار خون بالا، آریتمیهای قلبی، نارسایی قلبی، و پیشگیری از حملات قلبی استفاده میشوند. این داروها با مسدود کردن گیرندههای بتا-آدرنرژیک در بدن عمل میکنند.
نحوه عملکرد بتابلاکرها
بتابلاکرها گیرندههای بتا-آدرنرژیک را در قلب و سایر بخشهای بدن مسدود میکنند. این گیرندهها تحت تأثیر هورمونهای استرس مانند آدرنالین (اپینفرین) و نورآدرنالین (نوراپینفرین) قرار دارند که توسط سیستم عصبی سمپاتیک در زمان استرس یا فعالیت بدنی ترشح میشوند.
تأثیرات اصلی بتابلاکرها بر بدن:
1. کاهش ضربان قلب:
- با مسدود کردن اثر آدرنالین بر قلب، بتابلاکرها باعث کاهش تعداد ضربان قلب میشوند. این کاهش ضربان قلب باعث میشود که قلب به طور مؤثرتری عمل کند و انرژی کمتری مصرف کند.
2. کاهش قدرت انقباض قلب:
- بتابلاکرها همچنین قدرت انقباض قلب را کاهش میدهند، که میتواند به کاهش فشار خون و کاهش بار کاری روی قلب منجر شود.
3. کاهش فشار خون:
- با کاهش ضربان قلب و قدرت انقباض قلب، بتابلاکرها به کاهش فشار خون کمک میکنند.
4. کاهش نیاز قلب به اکسیژن:
- با کاهش ضربان قلب و قدرت انقباض، نیاز قلب به اکسیژن کمتر میشود. این امر بهویژه در بیماران با بیماری عروق کرونری یا آنژین صدری مفید است.
5. تنظیم ریتم قلب:
- بتابلاکرها میتوانند در درمان آریتمیهای قلبی (ضربانهای نامنظم) مؤثر باشند و ریتم قلب را تنظیم کنند.
موارد استفاده از بتابلاکرها:
- فشار خون بالا (هایپرتنشن): بتابلاکرها با کاهش فشار خون به کاهش خطر عوارض قلبیعروقی مانند سکته مغزی و حمله قلبی کمک میکنند.
- آریتمیهای قلبی:برای درمان ضربانهای نامنظم قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی.
- نارسایی قلبی:بتابلاکرها میتوانند عملکرد قلب را در بیماران با نارسایی قلبی بهبود بخشند.
- آنژین صدری:برای کاهش درد قفسه سینه ناشی از بیماری عروق کرونری.
- پیشگیری از حملات قلبی: در افرادی که حمله قلبی داشتهاند یا در معرض خطر بالای آن قرار دارند.
عوارض جانبی بتابلاکرها:
- خستگی: به دلیل کاهش ضربان قلب و کاهش قدرت انقباض قلب.
- سرگیجه: به ویژه در شروع مصرف دارو یا در صورت کاهش سریع فشار خون.
- سردی دست و پا:به دلیل کاهش جریان خون در اندامها.
- کاهش عملکرد جنسی: ممکن است باعث مشکلاتی در نعوظ یا کاهش میل جنسی شود.
- افسردگی:در برخی موارد نادر، مصرف بتابلاکرها میتواند باعث ایجاد یا تشدید علائم افسردگی شود.
- مشکلات تنفسی:در بیماران مبتلا به آسم یا بیماریهای انسدادی مزمن ریوی، بتابلاکرها میتوانند باعث تشدید علائم شوند، به ویژه در صورت استفاده از بتابلاکرهای غیر انتخابی.
خلاصه
بتابلاکرها داروهایی مؤثر در مدیریت بیماریهای قلبی و عروقی هستند که با کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون و کاهش نیاز قلب به اکسیژن عمل میکنند. این داروها برای طیف گستردهای از شرایط قلبی تجویز میشوند و میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشند. با این حال، مانند هر دارویی، بتابلاکرها نیز عوارض جانبی دارند که باید تحت نظر پزشک مدیریت شوند.
نویسنده : ندا اعتمادی
سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران
خدمات این مرکز شامل :
ویزیت پزشک عمومی و متخصص در منزل
خدمات سونوگرافی در منزل
خدمات رادیولوژی در منزل
خدمات اکوی قلب در منزل
خدمات پرستاری در منزل
آزمایش خون در منزل