عمل قلب باز چرا و چگونه؟...
عمل قلب باز یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین جراحی‌های قلب است که برای درمان مشکلات جدی قلبی انجام می‌شود. این عمل جراحی شامل باز کردن قفسه سینه برای دسترسی مستقیم به قلب است. در زیر به بررسی دلایل انجام عمل قلب باز و مراحل آن می‌پردازیم:
دلایل انجام عمل قلب باز
عمل قلب باز به دلایل مختلفی انجام می‌شود، از جمله:
1. بای‌پس عروق کرونری (Coronary Artery Bypass Grafting - CABG):
برای درمان بیماری عروق کرونری، زمانی که عروق کرونری که خون را به عضله قلب می‌رسانند تنگ یا مسدود شده‌اند.
در این عمل، جراح از رگ‌های دیگر بدن (مانند وریدهای پا یا شریان‌های داخلی سینه) به عنوان بای‌پس استفاده می‌کند تا خون از این مسیرهای جدید به قلب برسد و انسدادهای عروق کرونری را دور بزند.
2. ترمیم یا تعویض دریچه‌های قلبی:
برای درمان مشکلات دریچه‌های قلبی که ممکن است به درستی باز یا بسته نشوند (مانند نارسایی دریچه‌ای یا تنگی دریچه).
جراح می‌تواند دریچه‌های قلبی را ترمیم یا در صورت نیاز تعویض کند. دریچه‌های مصنوعی یا بیولوژیکی ممکن است جایگزین دریچه‌های آسیب‌دیده شوند.
3. ترمیم نقص‌های مادرزادی قلب:
برای اصلاح مشکلات ساختاری قلب که از بدو تولد وجود داشته‌اند، مانند سوراخ‌های درون قلب (نقص دیواره بین دهلیزی یا بین بطنی).
جراح این نقص‌ها را با استفاده از بخیه یا پچ اصلاح می‌کند.
4. جراحی آنوریسم آئورت:
برای درمان گشادشدگی غیرعادی آئورت (آنوریسم) که می‌تواند باعث پارگی آئورت و خطرات جانی شود.
جراح بخش آسیب‌دیده آئورت را با یک گرافت مصنوعی جایگزین می‌کند.
5. پیوند قلب:
در موارد نارسایی شدید قلبی که قلب دیگر قادر به عملکرد طبیعی نیست.
قلب بیمار با یک قلب اهدایی جایگزین می‌شود.
مراحل انجام عمل قلب باز
1. آماده‌سازی بیمار:
- قبل از عمل، بیمار تحت آزمایشات و بررسی‌های جامع قرار می‌گیرد تا وضعیت عمومی سلامتی و مشکلات احتمالی قلبی بررسی شود. این شامل آزمایش‌های خون، نوار قلب، اکوکاردیوگرافی و سایر آزمایشات تصویربرداری می‌شود.
- بیمار به طور کامل بیهوش می‌شود تا در طول جراحی دردی احساس نکند.
2. باز کردن قفسه سینه:
- جراح با استفاده از اره مخصوص (Sternotomy) استخوان جناغ سینه را باز می‌کند تا به قلب دسترسی داشته باشد.
3. استفاده از دستگاه قلب و ریه مصنوعی (Cardiopulmonary Bypass):
- در اغلب موارد، جراح از دستگاه قلب و ریه مصنوعی استفاده می‌کند تا کار پمپاژ خون و تنفس بیمار را در طول جراحی انجام دهد. این دستگاه خون را از بدن خارج کرده، اکسیژن‌رسانی می‌کند و سپس دوباره به بدن برمی‌گرداند.
- قلب معمولاً موقتاً متوقف می‌شود تا جراح بتواند به طور دقیق و بدون حرکت قلب جراحی را انجام دهد.
4. انجام جراحی اصلی:
- جراح عمل مورد نظر (مانند بای‌پس، تعویض دریچه یا ترمیم نقص) را انجام می‌دهد.
5. بازگرداندن عملکرد قلب و بستن قفسه سینه:
- پس از اتمام جراحی، قلب دوباره به طور طبیعی به کار خود ادامه می‌دهد و بیمار از دستگاه قلب و ریه مصنوعی جدا می‌شود.
- استخوان جناغ با سیم‌های مخصوص بسته می‌شود و پوست و بافت‌های سطحی دوخته می‌شوند.
6. مراقبت‌های پس از جراحی:
- بیمار به بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) منتقل می‌شود تا به دقت تحت نظر باشد. مدت زمان بستری بستگی به وضعیت بیمار و نوع جراحی دارد.
- پس از جراحی، بیمار نیاز به فیزیوتراپی قلبی و تغییرات در سبک زندگی دارد تا بهبودی کامل حاصل شود.
عوارض و خطرات عمل قلب باز
اگرچه عمل قلب باز بسیار مؤثر است، اما همچنان عوارضی ممکن است رخ دهد:
- عفونت
- خونریزی
- مشکلات ریوی
- آریتمی‌های قلبی
- حمله قلبی در حین یا بعد از جراحی
- عوارض مربوط به دستگاه قلب و ریه مصنوعی
عمل قلب باز یک جراحی پیچیده است که نیاز به تخصص و تجربه بالای جراحان قلب دارد، اما با این حال، برای بسیاری از بیماران یک روش نجات‌بخش و ضروری است که می‌تواند کیفیت زندگی را به طور چشمگیری بهبود بخشد.
نویسنده : ندا اعتمادی
سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران
خدمات این مرکز شامل :
ویزیت پزشک عمومی و متخصص در منزل
خدمات سونوگرافی در منزل
خدمات رادیولوژی در منزل
خدمات اکوی قلب در منزل
خدمات پرستاری در منزل
آزمایش خون در منزل
