ارتباط بین دیابت و سرطان چیست ؟

ارتباط بین دیابت و سرطان یک موضوع پیچیده و مهم در پزشکی است که در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. تحقیقات نشان می‌دهند که افرادی که به دیابت مبتلا هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ها قرار داشته باشند. این ارتباط ممکن است به دلیل چندین عامل مختلف باشد که در ادامه توضیح داده می‌شود.

1. سطح بالای انسولین و مقاومت به انسولین:

انسولین و فاکتورهای رشد مرتبط با انسولین (IGF): افرادی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، معمولاً دچار مقاومت به انسولین می‌شوند که به افزایش سطح انسولین در خون منجر می‌شود. انسولین و IGF می‌توانند به عنوان محرک‌های رشد سلولی عمل کنند و تقسیم سلولی را افزایش دهند، که این امر می‌تواند به رشد سلول‌های سرطانی کمک کند.

ارتباط با سرطان‌های خاص: تحقیقات نشان داده‌اند که سطوح بالای انسولین و مقاومت به انسولین می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند سرطان پستان، کولورکتال، و پانکراس را افزایش دهد.

2. التهاب مزمن:

دیابت و التهاب: دیابت نوع 2 به طور کلی با التهاب مزمن همراه است. این التهاب مزمن می‌تواند به آسیب‌های بافتی منجر شود و محیطی ایجاد کند که برای رشد سلول‌های سرطانی مساعد است.

سرطان و التهاب: التهاب مزمن می‌تواند منجر به تغییرات ژنتیکی در سلول‌ها شود که ممکن است باعث رشد و تکثیر غیر طبیعی آنها و در نهایت ایجاد سرطان گردد.

3. چاقی و دیابت:

ارتباط چاقی با دیابت و سرطان: چاقی یکی از عوامل خطر اصلی برای دیابت نوع 2 است و همچنین با افزایش خطر ابتلا به چندین نوع سرطان مرتبط است. چاقی می‌تواند سطح انسولین، التهاب و تولید استروژن را افزایش دهد که همه اینها می‌توانند به رشد سرطان کمک کنند.

سرطان‌های مرتبط با چاقی: سرطان‌هایی مانند سرطان پستان بعد از یائسگی، سرطان رحم، سرطان کولورکتال و سرطان کلیه ارتباط نزدیکی با چاقی دارند.

4. داروهای دیابت:

برخی داروهای دیابت: برخی داروهای دیابت ممکن است بر خطر ابتلا به سرطان تأثیر بگذارند. برای مثال، استفاده طولانی مدت از داروهای خاص ممکن است خطر ابتلا به سرطان‌های خاص را افزایش دهد، هرچند که این موضوع همچنان نیازمند تحقیقات بیشتری است.

متفورمین: تحقیقات نشان داده‌اند که متفورمین، یکی از رایج‌ترین داروهای دیابت، ممکن است اثرات محافظتی در برابر سرطان داشته باشد و خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها را کاهش دهد.

5. عوامل ژنتیکی و محیطی:

عوامل ژنتیکی: برخی از عوامل ژنتیکی ممکن است باعث افزایش همزمان خطر دیابت و سرطان شوند. این عوامل می‌توانند شامل تغییرات ژنتیکی باشند که بر مقاومت به انسولین یا پاسخ‌های التهابی تأثیر می‌گذارند.

عوامل محیطی: سبک زندگی ناسالم، شامل رژیم غذایی نامناسب، کم تحرکی و مصرف سیگار، همگی می‌توانند به افزایش خطر هر دو بیماری دیابت و سرطان منجر شوند.

6. کنترل نامناسب قند خون:

هایپرگلیسمی (سطح بالای قند خون): تحقیقات نشان می‌دهند که سطح بالای گلوکز در خون می‌تواند به استرس اکسیداتیو و آسیب‌های سلولی منجر شود، که این امر می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

نتیجه‌گیری

ارتباط بین دیابت و سرطان به دلیل تعاملات پیچیده بین عوامل مختلفی همچون سطح انسولین، التهاب مزمن، چاقی، عوامل ژنتیکی و محیطی، و حتی نوع درمان‌های دیابت می‌باشد. این ارتباط به این معنا نیست که همه افراد دیابتی به سرطان مبتلا می‌شوند، اما این افراد ممکن است در معرض خطر بالاتری قرار داشته باشند.

به همین دلیل، کنترل دقیق قند خون، حفظ وزن سالم، انتخاب سبک زندگی سالم و پیگیری منظم وضعیت سلامت می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به هر دو بیماری کمک کند. همچنین، مشاوره با پزشکان و انجام غربالگری‌های منظم برای سرطان می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر کمک کند.

نویسنده: زهره محمدی 

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران