تأثیرات طولانی مدت درمان های سرطان ؟

درمان‌های سرطان، از جمله جراحی، پرتو درمانی، شیمی‌درمانی و درمان‌های هدفمند، ممکن است تأثیرات طولانی‌مدت بر سلامتی و کیفیت زندگی بیماران داشته باشند. این تأثیرات می‌توانند از نظر جسمی، روانی و اجتماعی متنوع باشند و به نوع درمان، شدت بیماری، و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارند. در ادامه به بررسی برخی از این تأثیرات می‌پردازیم:

1. تأثیرات جسمی

الف. عوارض جانبی درمان‌ها

شیمی‌درمانی: ممکن است باعث مشکلاتی مانند تهوع، استفراغ، خستگی مزمن، ریزش مو، آسیب به دستگاه گوارش و اختلالات خون‌سازی شود. برخی از این عوارض ممکن است بعد از پایان درمان نیز ادامه یابند.

پرتو درمانی: می‌تواند عوارضی مانند خشکی پوست، قرمزی، تغییرات در رنگ پوست، و آسیب به بافت‌های اطراف منطقه تحت درمان ایجاد کند. همچنین ممکن است باعث مشکلات در اعضای داخلی مانند ریه‌ها یا دستگاه گوارش شود.

جراحی: ممکن است باعث مشکلاتی مانند درد مزمن، محدودیت در حرکات، زخم‌های باقی‌مانده و تغییرات در عملکرد اعضای بدن شود. به علاوه، ممکن است به روانشناسی بیمار تأثیر بگذارد و احساسات مانند نگرانی و اضطراب را ایجاد کند.

ب. مشکلات طولانی‌مدت

مشکلات قلبی و عروقی: درمان‌های شیمی‌درمانی و پرتودرمانی ممکن است به عوارض قلبی و عروقی منجر شوند، مانند افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی یا فشار خون بالا.

مشکلات تنفسی: برخی از درمان‌ها، به ویژه پرتودرمانی در ناحیه قفسه سینه، ممکن است به مشکلات تنفسی مانند فیبروز ریه منجر شوند.

مشکلات گوارشی: ممکن است شامل اختلالات در جذب مواد غذایی، سوءهاضمه و مشکلاتی مانند زخم‌های گوارشی و تغییرات در عملکرد روده باشد.

اختلالات هورمونی: جراحی‌های مربوط به غدد درون‌ریز و درمان‌های شیمی‌درمانی می‌توانند به اختلالات هورمونی منجر شوند که ممکن است به مشکلاتی مانند یائسگی زودرس یا اختلالات قاعدگی منجر شود.

2. تأثیرات روانی و اجتماعی

الف. تأثیرات روانی

اضطراب و افسردگی: بسیاری از بیماران بعد از درمان‌های سرطان ممکن است با مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی و استرس مواجه شوند. این مشکلات می‌توانند به دلیل نگرانی از عود بیماری، تغییرات در کیفیت زندگی و فشار روانی ناشی از درمان باشند.

تغییرات در تصویر بدنی: تغییرات ناشی از درمان، مانند ریزش مو، جراحی‌های بزرگ یا تغییرات در وزن، می‌تواند بر تصویر بدنی بیمار تأثیر بگذارد و منجر به مشکلات روانی مانند کاهش اعتماد به نفس و اضطراب اجتماعی شود.

ب. تأثیرات اجتماعی

تغییرات در روابط: بیماری و درمان می‌تواند بر روابط خانوادگی و اجتماعی تأثیر بگذارد. مشکلات اقتصادی، نیاز به مراقبت‌های ویژه و تغییرات در نقش‌های خانوادگی می‌تواند منجر به تنش و فشار بر روابط شود.

مشکلات شغلی و اقتصادی: درمان‌های سرطان ممکن است به کاهش توانایی کار کردن، تغییر در حرفه و مشکلات مالی منجر شوند. این موضوع می‌تواند تأثیر منفی بر کیفیت زندگی بیمار و خانواده او داشته باشد.

3. مدیریت و حمایت

الف. پیگیری و مراقبت‌های بعد از درمان

مراقبت‌های بعد از درمان: پیگیری منظم با پزشکان و تیم‌های درمانی برای نظارت بر وضعیت سلامت و شناسایی زودهنگام عوارض جانبی طولانی‌مدت اهمیت دارد.

پشتیبانی روانی: مشاوره روانشناختی و گروه‌های حمایتی می‌توانند به مدیریت اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات روانی کمک کنند.

ب. تغییرات سبک زندگی

تغذیه و ورزش: تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت‌های بدنی می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش عوارض درمان کمک کنند.

مدیریت استرس: تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تکنیک‌های تنفسی می‌توانند به کاهش تأثیرات روانی و جسمی درمان کمک کنند.

نتیجه‌گیری

درمان‌های سرطان می‌توانند تأثیرات طولانی‌مدت متعددی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی بیماران داشته باشند. توجه به این تأثیرات و ارائه پشتیبانی مناسب در طول درمان و بعد از آن می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش عوارض جانبی کمک کند. پیگیری منظم، تغییرات سبک زندگی و پشتیبانی روانی از جمله ابزارهای کلیدی در مدیریت این تأثیرات هستند.

نویسنده: زهره محمدی 

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران