ایمونوتراپی در درمان سرطان چیست ؟

ایمونوتراپی (Immunotherapy) یا درمان ایمنی یکی از روش‌های پیشرفته و مؤثر در درمان سرطان است که با استفاده از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی عمل می‌کند. برخلاف روش‌های سنتی مانند شیمی‌درمانی و پرتو‌درمانی که مستقیماً به سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند، ایمونوتراپی سیستم ایمنی بدن را تقویت یا تعدیل می‌کند تا بتواند به‌طور مؤثرتری سلول‌های سرطانی را شناسایی و نابود کند.

مکانیسم‌های ایمونوتراپی

آنتی‌بادی‌های مونوکلونال (Monoclonal Antibodies):

این داروها به مولکول‌های خاصی روی سطح سلول‌های سرطانی متصل می‌شوند و به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا این سلول‌ها را شناسایی و نابود کند. برخی آنتی‌بادی‌ها نیز با مسدود کردن سیگنال‌هایی که به سلول‌های سرطانی کمک می‌کنند رشد کنند، عمل می‌کنند.

مهارکننده‌های نقاط کنترلی ایمنی (Immune Checkpoint Inhibitors):

سلول‌های سرطانی اغلب از نقاط کنترلی ایمنی، که به‌طور طبیعی فعالیت سیستم ایمنی را تنظیم می‌کنند، سوءاستفاده می‌کنند تا از حمله سیستم ایمنی فرار کنند. مهارکننده‌های نقاط کنترلی این مسیرها را مسدود می‌کنند و به سیستم ایمنی اجازه می‌دهند که سلول‌های سرطانی را شناسایی و نابود کنند. نمونه‌هایی از این داروها شامل پمبرولیزوماب (Pembrolizumab) و نیولوماب (Nivolumab) هستند.

واکسن‌های سرطان (Cancer Vaccines):

این واکسن‌ها به تقویت سیستم ایمنی در برابر آنتی‌ژن‌های خاص مرتبط با سلول‌های سرطانی کمک می‌کنند. این نوع واکسن‌ها می‌توانند از بازگشت سرطان جلوگیری کرده یا به درمان سرطان کمک کنند.

سلول‌های تی کایمریک گیرنده آنتی‌ژن (CAR T-Cell Therapy):

در این روش، سلول‌های T (نوعی سلول ایمنی) از بدن بیمار خارج می‌شوند، به‌طور ژنتیکی تغییر می‌یابند تا گیرنده‌های خاصی را که می‌توانند سلول‌های سرطانی را شناسایی کنند، تولید کنند. سپس این سلول‌های تغییر یافته به بدن بیمار بازگردانده می‌شوند تا به‌طور مستقیم با سلول‌های سرطانی مبارزه کنند.

سایر روش‌های تحریک سیستم ایمنی:

برخی داروها و درمان‌ها می‌توانند به‌طور کلی سیستم ایمنی را تحریک کنند تا فعالیت ضد سرطانی افزایش یابد. این روش‌ها ممکن است شامل داروهایی مانند اینترفرون‌ها و اینترلوکین‌ها باشند.

مزایا و چالش‌های ایمونوتراپی

مزایا:

هدف‌گیری دقیق‌تر: ایمونوتراپی می‌تواند سلول‌های سرطانی را با دقت بیشتری نسبت به روش‌های سنتی هدف قرار دهد و بنابراین احتمال آسیب به سلول‌های سالم کمتر است.

اثر طولانی‌مدت: با فعال کردن سیستم ایمنی، ایمونوتراپی می‌تواند به محافظت در برابر عود سرطان کمک کند.

کارایی در برابر انواع خاصی از سرطان‌ها: ایمونوتراپی در برخی از سرطان‌ها مانند ملانوما، سرطان ریه و برخی از انواع سرطان خون نتایج بسیار مثبتی داشته است.

چالش‌ها:

واکنش‌های سیستم ایمنی: برخی بیماران ممکن است واکنش‌های شدید ایمنی یا خودایمنی را تجربه کنند که نیاز به مدیریت دقیق دارد.

اثرگذاری محدود: ایمونوتراپی برای همه انواع سرطان‌ها مؤثر نیست و همه بیماران به آن پاسخ نمی‌دهند.

هزینه بالا: این درمان‌ها اغلب گران هستند و دسترسی به آن‌ها در همه مناطق جغرافیایی به یک اندازه وجود ندارد.

نتیجه‌گیری

ایمونوتراپی انقلابی در درمان سرطان به‌شمار می‌آید و نشان داده که می‌تواند در موارد خاص بسیار مؤثر باشد. با این حال، انتخاب این درمان بستگی به نوع سرطان، ویژگی‌های ژنتیکی بیمار و شرایط کلی سلامت دارد. تحقیقات بیشتر به‌منظور بهبود اثرات و کاهش عوارض جانبی همچنان ادامه دارد.

نویسنده: زهره محمدی 

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران