تغذیه مناسب نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های کلیوی و بهبود سلامت کلیه‌ها دارد. انتخاب‌های غذایی صحیح می‌توانند به کاهش فشار خون، کنترل قند خون، کاهش سطح چربی‌های خون و جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کنند. در ادامه به برخی از اصول تغذیه‌ای که می‌توانند در پیشگیری از بیماری‌های کلیوی مؤثر باشند، اشاره می‌کنم:

نقش تغذیه در پیشگیری از بیماری‌های کلیوی:

1. کاهش مصرف نمک: مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود که یکی از عوامل خطر اصلی برای بیماری‌های کلیوی است. توصیه می‌شود مصرف نمک را به کمتر از 5 گرم در روز (حدود یک قاشق چای‌خوری) محدود کنید.

2. کنترل مصرف پروتئین: مصرف متعادل پروتئین (مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات) اهمیت دارد. مصرف زیاد پروتئین می‌تواند فشار بیشتری بر کلیه‌ها وارد کند و به آنها آسیب برساند، به خصوص در افرادی که سابقه بیماری کلیوی دارند.

3. مصرف کافی آب: هیدراتاسیون مناسب به دفع مواد زائد از کلیه‌ها کمک می‌کند و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کند. نوشیدن 8-6 لیوان آب در روز برای افراد سالم توصیه می‌شود، مگر در شرایطی که پزشک به دلیل بیماری خاصی مصرف مایعات را محدود کرده باشد.

4. محدود کردن مصرف قند و شکر: مصرف زیاد قند می‌تواند به افزایش وزن و دیابت منجر شود که هر دو از عوامل خطر برای بیماری‌های کلیوی هستند. استفاده از غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات به جای قندهای ساده توصیه می‌شود.

5. کاهش مصرف چربی‌های اشباع و ترانس: مصرف زیاد چربی‌های اشباع و ترانس می‌تواند باعث افزایش کلسترول خون و در نتیجه افزایش خطر بیماری‌های قلبی و کلیوی شود. استفاده از چربی‌های سالم مثل روغن زیتون، آووکادو، و مغزها به جای چربی‌های اشباع (مثل کره و گوشت‌های چرب) توصیه می‌شود.

6. مصرف میوه‌ها و سبزیجات: این مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، فیبر و ویتامین‌ها هستند که می‌توانند به حفظ سلامت کلیه‌ها کمک کنند. به خصوص مصرف میوه‌ها و سبزیجاتی که پتاسیم بالایی ندارند، برای بیماران کلیوی مهم است.

7. کنترل سطح پتاسیم و فسفر: افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی ممکن است نیاز به محدود کردن مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم (مانند موز، سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی) و فسفر (مانند لبنیات، مغزها و حبوبات) داشته باشند. این مواد معدنی در صورت تجمع بیش از حد می‌توانند مشکلات جدی برای بیماران کلیوی ایجاد کنند.

8. کاهش مصرف مواد غذایی پردازش‌شده: این مواد معمولاً حاوی مقدار زیادی نمک، فسفر و مواد نگهدارنده هستند که می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند. مصرف غذاهای تازه و طبیعی مانند سبزیجات، میوه‌ها، و غذاهای خانگی به جای مواد غذایی پردازش‌شده توصیه می‌شود.

9. حفظ وزن مناسب: چاقی می‌تواند خطر ابتلا به دیابت و فشار خون بالا را افزایش دهد که هر دو از عوامل خطر بیماری‌های کلیوی هستند. تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم می‌توانند به حفظ وزن سالم کمک کنند.

توصیه‌های کلی:

• مصرف مقادیر زیادی از سبزیجات و میوه‌های متنوع
• انتخاب غلات کامل به جای غلات فرآوری‌شده
• استفاده از پروتئین‌های گیاهی (مثل لوبیا، عدس و سویا) به جای پروتئین‌های حیوانی
• مشورت با یک متخصص تغذیه برای تنظیم یک برنامه غذایی مناسب، خصوصاً در افراد با سابقه بیماری‌های کلیوی

رعایت این نکات تغذیه‌ای می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های کلیوی و حفظ سلامت کلیه‌ها کمک کند.

نویسنده :زهرا سپهرم