دلایل ناباروری در زنان چیست ؟
ناباروری در زنان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از این دلایل به مشکلات پزشکی و برخی دیگر به عوامل محیطی و سبک زندگی مرتبط هستند. در زیر به مهم‌ترین عوامل ناشی از ناباروری در زنان اشاره شده است:
1. اختلالات تخمک‌گذاری:
یکی از شایع‌ترین علل ناباروری در زنان، مشکلات تخمک‌گذاری است. این اختلالات ممکن است به دلایل مختلفی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، نارسایی زودرس تخمدان یا مشکلات هورمونی رخ دهد. این شرایط ممکن است باعث عدم تخمک‌گذاری منظم یا عدم تخمک‌گذاری به طور کامل شود.
2. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS):
PCOS یک اختلال هورمونی است که باعث عدم تعادل هورمونی در بدن زن می‌شود و معمولاً با تخمدان‌های بزرگ و پر از کیست همراه است. این مشکل می‌تواند به ناباروری منجر شود، زیرا تخمک‌گذاری نامنظم یا نادرست رخ می‌دهد.
3. نارسایی زودرس تخمدان:
در این حالت، تخمدان‌ها قبل از 40 سالگی فعالیت خود را متوقف می‌کنند و تخمک‌گذاری به طور کامل یا ناقص صورت می‌گیرد. نارسایی زودرس تخمدان می‌تواند باعث ناباروری و کاهش توانایی بارداری شود.
4. آسیب یا انسداد لوله‌های فالوپ:
لوله‌های فالوپ برای انتقال تخمک از تخمدان به رحم ضروری هستند. اگر این لوله‌ها به علت عفونت، جراحی‌های قبلی، التهاب لگن (PID) یا اندومتریوز آسیب ببینند یا مسدود شوند، ممکن است تخمک و اسپرم نتوانند با یکدیگر ملاقات کنند و بارداری رخ ندهد.
5. اندومتریوز:
در این وضعیت، بافت اندومتریال که به طور معمول در داخل رحم وجود دارد، به خارج از رحم منتقل می‌شود. این بافت می‌تواند به تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و دیگر اعضای لگنی بچسبد و باعث التهاب و انسداد آن‌ها شود. اندومتریوز یکی از علل شایع ناباروری در زنان است.
6. اختلالات رحم:
مشکلات ساختاری در رحم مانند پولیپ‌ها، فیبروئیدها، یا ناهنجاری‌های رحمی می‌توانند مانع از لانه‌گزینی جنین شوند یا باعث سقط مکرر شوند.
7. مشکلات سرویکس (دهانه رحم):
مشکلاتی در دهانه رحم می‌تواند از ورود اسپرم به رحم جلوگیری کند. این مشکلات می‌توانند شامل تولید غیرطبیعی مخاط گردن رحم یا وجود تنگی در دهانه رحم باشند.
8. عدم تعادل هورمونی:
تغییرات یا اختلالات هورمونی مانند کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، مشکلات غده هیپوفیز و سایر غدد داخلی می‌توانند به ناباروری منجر شوند.
9. سن بالای زن:
با افزایش سن، کیفیت و تعداد تخمک‌ها در زنان کاهش می‌یابد. بعد از 35 سالگی، احتمال بارداری طبیعی کاهش یافته و خطر ناباروری افزایش می‌یابد.
10. عفونت‌های مقاربتی:
عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و گنوره می‌توانند باعث آسیب به لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و رحم شوند که این امر ممکن است به ناباروری منجر شود.
11. عوامل محیطی و سبک زندگی:
استرس شدید: استرس می‌تواند باعث تغییرات هورمونی شده و تخمک‌گذاری را مختل کند.
چاقی یا کم‌وزنی: چاقی یا لاغری بیش از حد می‌تواند به مشکلات تخمک‌گذاری و عدم تعادل هورمونی منجر شود.
مصرف سیگار و الکل: سیگار کشیدن و مصرف الکل می‌تواند به کاهش کیفیت تخمک و مشکلات هورمونی منجر شود.
فعالیت بدنی شدید: ورزش شدید و مداوم می‌تواند به مشکلات تخمک‌گذاری و ناباروری منجر شود.
12. بیماری‌های خودایمنی:
در برخی بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا بیماری سلیاک، سیستم ایمنی بدن ممکن است به تخمدان‌ها یا دیگر بخش‌های دستگاه تناسلی حمله کند و باعث ناباروری شود.
13. شیمی‌درمانی و پرتودرمانی:
درمان‌های سرطانی مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی می‌توانند به تخمدان‌ها آسیب برسانند و باعث کاهش یا از بین رفتن توانایی بارداری شوند.
14. ناباروری بدون علت مشخص:
در برخی موارد، علیرغم انجام تمامی آزمایشات و بررسی‌ها، علت مشخصی برای ناباروری یافت نمی‌شود. این موارد به عنوان "ناباروری بدون علت مشخص" شناخته می‌شوند.
توصیه‌ها برای بهبود سلامت باروری:
رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به بهبود سلامت تخمک‌ها و باروری کمک کند.
حفظ وزن مناسب: وزن متعادل و سالم به تعادل هورمونی و عملکرد مناسب تخمدان‌ها کمک می‌کند.
مدیریت استرس: کاهش استرس و اضطراب با استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی می‌تواند تأثیر مثبتی بر باروری داشته باشد.
کنترل بیماری‌های مزمن: بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون و مشکلات تیروئید باید به خوبی کنترل شوند تا تأثیر منفی بر باروری نداشته باشند.
در صورت مواجهه با مشکلات باروری، مهم است که به پزشک متخصص زنان و زایمان یا متخصص باروری مراجعه کرده و مشاوره و
درمان مناسب دریافت کنید.
نویسنده: زهره محمدی
