سرطان های خون لوسمی 

لوسمی یا سرطان خون، نوعی از سرطان است که در سلول‌های خونی و به طور خاص در سلول‌های سفید خون رخ می‌دهد. این بیماری هنگامی رخ می‌دهد که مغز استخوان که مسئول تولید سلول‌های خونی است، سلول‌های غیرطبیعی و بی‌رویه تولید می‌کند. این سلول‌های سرطانی عملکرد درستی ندارند و به مرور زمان جای سلول‌های سالم را می‌گیرند، که این امر منجر به مشکلات جدی در بدن می‌شود.

1. انواع لوسمی:

لوسمی به چهار نوع اصلی تقسیم می‌شود که بر اساس نوع سلول خونی که درگیر می‌شود و سرعت پیشرفت بیماری تعیین می‌شود:

لوسمی حاد لنفوبلاستیک (Acute Lymphoblastic Leukemia - ALL):

در این نوع، سلول‌های لنفوسیتیک (نوعی از گلبول‌های سفید) به سرعت تکثیر می‌شوند. این نوع لوسمی بیشتر در کودکان شایع است، اما در بزرگسالان نیز رخ می‌دهد.

لوسمی حاد میلوئید (Acute Myeloid Leukemia - AML):

این نوع لوسمی سریعاً پیشرفت می‌کند و از سلول‌های میلوئید (پیش‌سازهای گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها) منشأ می‌گیرد. AML بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شود، اما ممکن است در کودکان نیز رخ دهد.

لوسمی مزمن لنفوسیتیک (Chronic Lymphocytic Leukemia - CLL):

در این نوع، سلول‌های لنفوسیتیک به آرامی تکثیر می‌شوند و ممکن است سال‌ها بدون بروز علائم قابل توجه باقی بماند. CLL بیشتر در بزرگسالان، به ویژه افراد مسن، شایع است.

لوسمی مزمن میلوئید (Chronic Myeloid Leukemia - CML):

CML از سلول‌های میلوئید منشأ می‌گیرد و به کندی پیشرفت می‌کند. این نوع لوسمی بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شود و در مراحل اولیه ممکن است علائم خفیفی داشته باشد.

2. علائم لوسمی:

خستگی مداوم و ضعف

کاهش وزن ناگهانی

تعداد زیاد عفونت‌ها

کبودی یا خونریزی غیرمعمول (مانند خونریزی لثه‌ها یا بینی)

تعریق شبانه

درد در استخوان‌ها و مفاصل

تورم غدد لنفاوی، کبد یا طحال

تب و لرز

3. تشخیص لوسمی:

تشخیص لوسمی با استفاده از آزمایش‌های مختلف انجام می‌شود:

آزمایش خون: شمارش سلول‌های خونی غیرطبیعی یا کمبود سلول‌های سالم.

نمونه‌برداری از مغز استخوان: برداشتن نمونه‌ای از مغز استخوان برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی.

آزمایش‌های ژنتیکی: شناسایی تغییرات ژنتیکی خاص که ممکن است به لوسمی مرتبط باشد.

4. درمان لوسمی:

روش‌های درمان لوسمی بسته به نوع و مرحله بیماری متفاوت است. برخی از روش‌های اصلی درمان عبارتند از:

شیمی‌درمانی: استفاده از داروها برای کشتن سلول‌های سرطانی.

پرتودرمانی: استفاده از اشعه برای نابودی سلول‌های سرطانی.

پیوند سلول‌های بنیادی: تعویض مغز استخوان بیمار با مغز استخوان سالم از یک دهنده.

داروهای هدفمند: داروهایی که به طور خاص سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند و کمتر به سلول‌های سالم آسیب می‌رسانند.

ایمونوتراپی: استفاده از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی.

5. پیش‌آگهی و پیگیری:

پیش‌آگهی لوسمی بستگی به نوع، مرحله تشخیص، سن بیمار، و پاسخ به درمان دارد. در بسیاری از موارد، با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، می‌توان بیماری را کنترل کرد یا حتی بهبودی کامل یافت. پس از درمان، پیگیری‌های منظم برای بررسی عود بیماری ضروری است.

لوسمی یک بیماری پیچیده است که نیاز به توجه دقیق و درمان تخصصی دارد. همکاری بین بیمار، پزشک و تیم درمانی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش احتمال موفقیت درمان کمک کند.

نویسنده: زهره محمدی 

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران