دارو های رایج برای درمان فشار خون بالا و عوارض جانبی آن

برای درمان فشار خون بالا، داروهای مختلفی تجویز می‌شوند که هر کدام به شیوه‌های مختلفی عمل می‌کنند.

دیورتیک‌ها که به عنوان "قرص‌های آب" نیز شناخته می‌شوند، با افزایش دفع نمک و آب از طریق کلیه‌ها باعث کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون می‌شوند.

انواع رایج: هیدروکلروتیازید (Hydrochlorothiazide)، کلرتالیدون (Chlorthalidone)، فوروسماید (Furosemide).

عوارض جانبی: کمبود پتاسیم (هیپوکالمی)، افزایش سطح قند خون، کاهش سطح سدیم، افزایش اوریک اسید که ممکن است باعث نقرس شود، تکرر ادرار.

2. مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE inhibitors)

این داروها تولید آنژیوتانسین II را که باعث تنگی عروق می‌شود، مهار می‌کنند و در نتیجه عروق خونی را گشاد کرده و فشار خون را کاهش می‌دهند.

انواع رایج: لیزینوپریل (Lisinopril)، انالاپریل (Enalapril)، رامیپریل (Ramipril).

عوارض جانبی: سرفه خشک، افزایش سطح پتاسیم، سرگیجه، کاهش عملکرد کلیه، واکنش‌های آلرژیک.

3. مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs)

این داروها نیز با مسدود کردن اثرات آنژیوتانسین II، عروق را گشاد می‌کنند.

انواع رایج: لوزارتان (Losartan)، والزارتان (Valsartan)، کاندسارتان (Candesartan).

عوارض جانبی: سرگیجه، افزایش سطح پتاسیم، خستگی، کاهش عملکرد کلیه، نادر بودن واکنش‌های آلرژیک.

4. مسدودکننده‌های کانال کلسیم

این داروها مانع ورود کلسیم به سلول‌های عضلانی دیواره عروق می‌شوند، که باعث گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون می‌شود.

انواع رایج: آملودیپین (Amlodipine)، نیفدیپین (Nifedipine)، دیلتیازم (Diltiazem).

عوارض جانبی: تورم در پاها (ادم)، سرگیجه، سردرد، ضربان قلب سریع یا نامنظم، یبوست.

5. مسدودکننده‌های بتا (Beta-blockers)

این داروها با کاهش ضربان قلب و کاهش نیروی انقباض قلب، فشار خون را کاهش می‌دهند.

انواع رایج: آتنولول (Atenolol)، متوپرولول (Metoprolol)، پروپرانولول (Propranolol).

عوارض جانبی: خستگی، سرگیجه، کاهش ضربان قلب، سردی دست‌ها و پاها، افسردگی، مشکلات خواب.

6. آلفا بلوکرها (Alpha-blockers)

این داروها با شل کردن عروق خونی، باعث کاهش فشار خون می‌شوند.

انواع رایج: دوکسازوسین (Doxazosin)، پرازوسین (Prazosin).

عوارض جانبی: سرگیجه یا افتادن در هنگام ایستادن سریع (افت فشار خون ارتواستاتیک)، خستگی، سردرد، افزایش ضربان قلب.

7. مهارکننده‌های رنین

این داروها فعالیت رنین، آنزیمی که تولید آنژیوتانسین را کنترل می‌کند، مهار می‌کنند.

نوع رایج: آلیسیرن (Aliskiren).

عوارض جانبی: اسهال، سرگیجه، افزایش سطح پتاسیم، واکنش‌های آلرژیک، مشکلات کلیوی.

8. داروهای ترکیبی

در برخی موارد، پزشک ممکن است ترکیبی از چند دارو را برای کنترل بهتر فشار خون تجویز کند. این ترکیب‌ها معمولاً شامل دو یا سه دارو از دسته‌های مختلف هستند.

نکات مهم:

پیروی از دستور پزشک: مصرف منظم و صحیح داروها طبق تجویز پزشک ضروری است. قطع خودسرانه داروها می‌تواند باعث افزایش شدید فشار خون و عوارض جدی شود.

مراقبت از عوارض جانبی: اگر دچار عوارض جانبی شدیدی شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است نیاز به تنظیم داروها یا تغییر آنها باشد.

ترکیب با تغییرات سبک زندگی: علاوه بر مصرف دارو، تغییرات در رژیم غذایی، کاهش مصرف نمک، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و ترک دخانیات می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.

در نهایت، هر فرد واکنش متفاوتی به داروها نشان می‌دهد، و ممکن است نیاز باشد داروها و دوزها به مرور زمان تنظیم شوند تا بهترین نتیجه به دست آید.

نویسنده : رزیتا مرادی

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران