سرطان های زبان 

سرطان زبان یکی از انواع سرطان‌های دهان است که در سلول‌های زبان ایجاد می‌شود. این سرطان معمولاً از سلول‌های سنگفرشی (سلول‌های مسطح و نازکی که سطح زبان را پوشش می‌دهند) آغاز می‌شود. در ادامه به بررسی علائم، عوامل خطر، تشخیص، درمان و پیشگیری از سرطان زبان پرداخته شده است:

1. علائم سرطان زبان:

ضایعات یا زخم‌های مقاوم: وجود زخم یا ضایعات روی زبان که بهبود نمی‌یابد، یکی از شایع‌ترین علائم سرطان زبان است.

درد: درد مداوم زبان یا دردی که به سمت گوش کشیده می‌شود.

توده یا ضخیم شدن: احساس وجود توده یا ضخیم شدن در زبان که ممکن است با لمس مشخص باشد.

دشواری در بلع: مشکلات در بلعیدن غذا یا مایعات، یا احساس گیر کردن غذا در گلو.

خونریزی: خونریزی بی‌دلیل و مداوم از زبان.

تغییر در صدا: تغییرات در صدا یا خشونت صدا که بهبود نمی‌یابد.

بی‌حسی: بی‌حسی یا از دست دادن حس در زبان.

2. عوامل خطر سرطان زبان:

مصرف دخانیات: استفاده از سیگار، سیگار برگ، پیپ و جویدن تنباکو از مهم‌ترین عوامل خطرزا برای سرطان زبان هستند.

مصرف الکل: مصرف زیاد الکل نیز خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می‌دهد.

عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): برخی از انواع ویروس HPV با افزایش خطر سرطان‌های دهانی، از جمله سرطان زبان، مرتبط هستند.

سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی سرطان زبان یا دیگر سرطان‌های دهانی می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

سن و جنس: سرطان زبان بیشتر در افراد مسن و مردان رخ می‌دهد.

رژیم غذایی نامناسب: رژیم غذایی کم‌فیبر و فقیر از نظر مصرف میوه و سبزیجات نیز ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.

3. تشخیص سرطان زبان:

معاینه فیزیکی: پزشک یا دندان‌پزشک معمولاً از طریق معاینه فیزیکی زبان و دهان به دنبال علائم سرطان می‌گردد.

بیوپسی: اگر ضایعه‌ای مشکوک یافت شود، نمونه‌ای از بافت زبان برداشته شده و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

تصویربرداری: در صورت نیاز، پزشک ممکن است از تصویربرداری‌هایی مانند سی‌تی اسکن، ام‌آرآی یا PET اسکن برای بررسی گسترش سرطان استفاده کند.

4. درمان سرطان زبان:

جراحی: اولین خط درمان برای بسیاری از بیماران جراحی است. بسته به مرحله سرطان، ممکن است بخشی از زبان (گلاسکتومی جزئی) یا کل زبان (گلاسکتومی کامل) برداشته شود.

پرتودرمانی: از پرتوهای پرانرژی برای نابودی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود، که ممکن است به عنوان درمان اصلی یا به‌عنوان مکملی پس از جراحی مورد استفاده قرار گیرد.

شیمی‌درمانی: استفاده از داروهای ضد سرطان که ممکن است به‌تنهایی یا همراه با پرتودرمانی مورد استفاده قرار گیرد، به‌ویژه در موارد پیشرفته.

بازسازی و توان‌بخشی: پس از جراحی، ممکن است نیاز به بازسازی زبان و درمان‌های گفتاری برای بهبود توانایی‌های گفتاری و بلع باشد.

5. پیشگیری از سرطان زبان:

ترک دخانیات و الکل: اجتناب از مصرف دخانیات و محدود کردن مصرف الکل می‌تواند خطر ابتلا را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.

رعایت بهداشت دهان و دندان: مراقبت‌های منظم از دهان و دندان و معاینات دوره‌ای توسط دندان‌پزشک می‌تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات کمک کند.

واکسیناسیون HPV: واکسیناسیون علیه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌تواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان‌های دهانی را کاهش دهد.

رژیم غذایی سالم: مصرف یک رژیم غذایی متعادل، سرشار از میوه‌ها و سبزیجات، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان زبان کمک کند.

جمع‌بندی:

سرطان زبان یک نوع جدی از سرطان‌های دهانی است که می‌تواند با علائم قابل توجهی همچون زخم‌های مقاوم، درد و مشکلات بلع همراه باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود نتایج درمانی کمک کند. کاهش مصرف دخانیات و الکل، حفظ بهداشت دهان و دندان، و پیروی از یک رژیم غذایی سالم از جمله اقدامات پیشگیرانه مهم برای کاهش خطرابتلا به این بیماری هستند.

نویسنده: زهره محمدی 

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران