نقش ژنتیکی در سرطان های خانوادگی چیست ؟
ژن‌ها نقش مهمی در بروز سرطان‌های خانوادگی دارند. سرطان‌های خانوادگی معمولاً به دلیل وجود تغییرات ژنتیکی ارثی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را در نسل‌های مختلف افزایش دهند. در ادامه به بررسی نقش ژنتیک در سرطان‌های خانوادگی و جزئیات مرتبط با آن پرداخته می‌شود:
1. ژن‌های مرتبط با سرطان‌های خانوادگی
1.1. ژن‌های آسیب‌پذیر (برایش‌ها)
BRCA1 و BRCA2: این ژن‌ها با سرطان‌های پستان و تخمدان مرتبط هستند. تغییرات (جهش) در این ژن‌ها می‌توانند خطر ابتلا به این سرطان‌ها را به طور قابل توجهی افزایش دهند.
TP53: جهش در این ژن می‌تواند باعث سندرم لی-فراومنی شود که خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان‌ها از جمله سرطان پستان، سارکوم‌ها، و سرطان‌های مغز را افزایش می‌دهد.
MLH1، MSH2، MSH6، و PMS2: این ژن‌ها با سندرم لندزین و سرطان‌های روده بزرگ و رحم مرتبط هستند. جهش‌های این ژن‌ها می‌توانند به اختلال در اصلاح خطاهای DNA منجر شوند.
1.2. ژن‌های دیگر
APC: جهش در این ژن می‌تواند منجر به بیماری‌های سرطان روده بزرگ، مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) شود.
PTEN: تغییرات در این ژن می‌توانند به سندرم پاتائو منجر شوند که خطر ابتلا به سرطان‌های پستان، تیروئید و سایر انواع سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.
2. مکانیسم‌های ژنتیکی در سرطان‌های خانوادگی
2.1. جهش‌های ارثی
وراثت: تغییرات ژنتیکی که از والدین به ارث می‌رسند می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را در افراد افزایش دهند. این تغییرات می‌توانند به صورت اتوزومی غالب (مثل BRCA1 و BRCA2) یا اتوزومی مغلوب (مثل CFTR در فیبروز کیستیک) باشند.
2.2. تاثیر بر عملکرد ژن
افزایش رشد سلول: جهش‌های ژنتیکی می‌توانند به سلول‌ها دستور دهند که به طور غیرقابل کنترل رشد کنند و به تومورها تبدیل شوند.
کاهش ترمیم DNA: تغییرات در ژن‌های مرتبط با ترمیم DNA می‌تواند به تجمع آسیب‌های ژنتیکی و در نتیجه بروز سرطان منجر شود.
3. شناسایی و پیشگیری
3.1. آزمایش‌های ژنتیکی
تشخیص زودهنگام: آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند برای شناسایی تغییرات ژنتیکی ارثی استفاده شوند که خطر ابتلا به سرطان را در افراد خانواده افزایش می‌دهند.
مشاوره ژنتیکی: مشاوره ژنتیکی می‌تواند به خانواده‌ها کمک کند تا در مورد خطرات ژنتیکی، گزینه‌های آزمایش، و برنامه‌های پیشگیری آگاه شوند.
3.2. برنامه‌های پیشگیری
مراقبت‌های منظم: افرادی که در معرض خطر ژنتیکی بالایی هستند ممکن است نیاز به غربالگری منظم و مراقبت‌های ویژه داشته باشند.
تغییرات سبک زندگی: تغییرات در رژیم غذایی، فعالیت بدنی، و پرهیز از عوامل خطر می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
3.3. اقدامات جراحی
جراحی پیشگیرانه: در برخی موارد، افرادی که دارای جهش‌های ژنتیکی خاصی هستند ممکن است تصمیم به انجام جراحی‌های پیشگیرانه مانند ماستکتومی دوطرفه یا آپاندکتومی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان بگیرند.
4. نتیجه‌گیری
نقش ژنتیک در سرطان‌های خانوادگی به‌ویژه در بروز سرطان‌های ارثی و زمینه‌ساز اهمیت زیادی دارد. شناسایی ژن‌های مرتبط با این سرطان‌ها و انجام آزمایش‌های ژنتیکی می‌تواند به پیشگیری، تشخیص زودهنگام، و مدیریت بهتر سرطان‌ها کمک کند. همکاری با متخصصان ژنتیک و رعایت برنامه‌های پیشگیرانه مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است.
نویسنده: زهره محمدی
سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران
خدمات این مرکز شامل :
ویزیت پزشک عمومی و متخصص در منزل
خدمات سونوگرافی در منزل
خدمات رادیولوژی در منزل
خدمات اکوی قلب در منزل
خدمات پرستاری در منزل
آزمایش خون در منزل
