وراثت و بیماری های چشمی 

وراثت نقش مهمی در بسیاری از بیماری‌های چشمی ایفا می‌کند. برخی از این بیماری‌ها می‌توانند به طور مستقیم از طریق ژن‌ها به ارث برسند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تحت تأثیر عوامل محیطی و ژنتیکی باشند. در زیر به برخی از بیماری‌های چشمی که به طور معمول به دلایل ژنتیکی رخ می‌دهند، اشاره می‌شود:

1. گلوکوم (آب سیاه)

توضیح: گلوکوم بیماری‌ای است که به عصب بینایی آسیب می‌رساند و می‌تواند به از دست دادن بینایی منجر شود. ژنتیک می‌تواند نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به این بیماری داشته باشد.

وراثت: اگر یکی از اعضای خانواده به گلوکوم مبتلا باشد، احتمال ابتلا در سایر اعضای خانواده افزایش می‌یابد.

2. دژنراسیون ماکولا (AMD)

توضیح: این بیماری عمدتاً در افراد مسن رخ می‌دهد و به کاهش بینایی مرکزی می‌انجامد.

وراثت: ژنتیک نقش مهمی در پیشرفت این بیماری دارد و وجود سابقه خانوادگی می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

3. رتینیت پیگمنتوزا

توضیح: یک بیماری ژنتیکی است که باعث تخریب تدریجی سلول‌های شبکیه می‌شود و می‌تواند به نابینایی شب و از دست دادن دید محیطی منجر شود.

وراثت: معمولاً به صورت اتوزومال غالب، اتوزومال مغلوب یا وابسته به جنس منتقل می‌شود.

4. آب مروارید مادرزادی

توضیح: همانطور که قبلاً اشاره شد، آب مروارید مادرزادی می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی باشد و در برخی موارد به علت بیماری‌های متابولیک ارثی رخ دهد.

وراثت: می‌تواند به صورت اتوزومال غالب یا مغلوب به ارث برسد.

5. نزدیک‌بینی (میوپیا) و دوربینی (هایپروپیا)

توضیح: این مشکلات انکساری چشمی می‌توانند به دلیل شکل غیرطبیعی کره چشم یا انحنای غیرطبیعی قرنیه رخ دهند.

وراثت: گرایش ژنتیکی می‌تواند در بروز این اختلالات نقش داشته باشد، به‌ویژه اگر هر دو والدین نزدیک‌بین یا دوربین باشند.

6. بیماری‌های قرنیه

کراتوکونوس: یک بیماری پیشرونده قرنیه است که می‌تواند باعث تغییر شکل و نازک شدن آن شود. این بیماری نیز می‌تواند به دلایل ژنتیکی رخ دهد.

پیشگیری و مدیریت

آزمایش‌های ژنتیکی: در صورت وجود سابقه خانوادگی بیماری‌های چشمی، آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر بیماری کمک کنند.

معاینات منظم چشمی: پیگیری و معاینه منظم چشمی برای تشخیص زودهنگام مشکلات و انجام مداخلات مناسب بسیار مهم است.

سبک زندگی سالم: تغذیه مناسب، ورزش منظم و پرهیز از عوامل مضر مانند دخانیات می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌های چشمی کمک کند.

مشاوره ژنتیک: برای خانواده‌هایی که سابقه بیماری‌های چشمی ژنتیکی دارند، مشاوره ژنتیک می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد خطرات و گزینه‌های پیشگیری ارائه دهد.

با توجه به این نکات، درک نقش ژنتیک در بیماری‌های چشمی می‌تواند به بهبود روش‌های پیشگیری و درمان کمک کند و کیفیت زندگی افراد مبتلا را ارتقا دهد.

نویسنده: ثویبه محمدخانی 

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران