تأثیرات رادیاسیون گوشی های موبایل بر سرطان 

تأثیرات احتمالی رادیاسیون ناشی از گوشی‌های موبایل بر بروز سرطان یکی از مباحث بحث‌برانگیز در تحقیقات علمی و پزشکی است. گوشی‌های موبایل امواج رادیویی غیریونیزه (Non-Ionizing Radiation) تولید می‌کنند که از طیف فرکانسی بین 450 مگاهرتز تا 2.7 گیگاهرتز قرار دارند. این امواج برخلاف اشعه‌های یونیزه مانند اشعه X و گاما، انرژی کافی برای یونیزه کردن مولکول‌ها یا آسیب مستقیم به DNA را ندارند. با این حال، نگرانی‌هایی در مورد تأثیرات طولانی‌مدت استفاده از گوشی‌های موبایل و احتمال ارتباط آن‌ها با بروز سرطان وجود دارد. در ادامه به بررسی این موضوع پرداخته شده است:

1. مطالعات علمی در مورد ارتباط موبایل و سرطان:

مطالعات انسانی: برخی از مطالعات اپیدمیولوژیک به بررسی ارتباط بین استفاده از گوشی‌های موبایل و بروز سرطان‌های مختلف، به‌ویژه سرطان مغز (مانند گلیوما) پرداخته‌اند. نتایج این مطالعات متناقض است؛ برخی از آن‌ها افزایش خطر سرطان را نشان داده‌اند، در حالی که دیگران هیچ ارتباط معناداری را بین استفاده از موبایل و سرطان پیدا نکرده‌اند.

مطالعه اینترفون (Interphone Study): این مطالعه یکی از بزرگترین مطالعات بین‌المللی در این زمینه است. نتایج نشان داد که استفاده سنگین از گوشی موبایل ممکن است با افزایش مختصر خطر ابتلا به گلیوما مرتبط باشد، اما این ارتباط به‌طور قطعی تأیید نشده است.

مطالعات اخیر: تحقیقات جدیدتر نیز نشان می‌دهند که هیچ مدرک قاطعی برای افزایش خطر سرطان‌های مغز به دلیل استفاده از گوشی‌های موبایل وجود ندارد، اما نیاز به مطالعات طولانی‌مدت بیشتر احساس می‌شود.

مطالعات حیوانی: برخی از مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض رادیاسیون موبایل می‌تواند باعث ایجاد تومورهای سرطانی شود، اما این نتایج به‌دلیل تفاوت‌های بیولوژیکی بین حیوانات و انسان‌ها نمی‌تواند به‌طور مستقیم به انسان‌ها تعمیم داده شود.

2. مکانیسم‌های بالقوه تأثیر رادیاسیون موبایل:

افزایش حرارت بافتی: یکی از مکانیسم‌های احتمالی اثر رادیاسیون موبایل، افزایش حرارت بافت‌های نزدیک به محل تماس با گوشی است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهند که این افزایش حرارت بسیار ناچیز است و بعید است که باعث آسیب جدی به سلول‌ها یا افزایش خطر سرطان شود.

استرس اکسیداتیو: برخی مطالعات پیشنهاد می‌کنند که رادیاسیون موبایل ممکن است باعث ایجاد استرس اکسیداتیو در سلول‌ها شود که می‌تواند منجر به آسیب به DNA و در نتیجه افزایش خطر ابتلا به سرطان شود. با این حال، شواهد علمی در این زمینه هنوز محدود و ناهماهنگ است.

3. دسته‌بندی رادیاسیون موبایل توسط سازمان‌های بین‌المللی:

سازمان بهداشت جهانی (WHO) و آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC): در سال 2011، IARC رادیاسیون ناشی از گوشی‌های موبایل را در دسته "احتمالاً سرطان‌زا برای انسان‌ها" (گروه 2B) قرار داد. این دسته‌بندی به معنای آن است که ممکن است یک ارتباط بالقوه وجود داشته باشد، اما شواهد قوی و قطعی برای تأیید این ارتباط در دست نیست.

سازمان‌های دیگر: سازمان‌های مختلف مانند FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) و NCI (موسسه ملی سرطان آمریکا) همچنان معتقدند که شواهد موجود کافی نیستند تا نتیجه‌گیری قاطعی درباره ارتباط موبایل و سرطان انجام شود.

4. اقدامات احتیاطی برای کاهش مواجهه:

استفاده از هندزفری یا اسپیکر: یکی از راه‌های کاهش مواجهه با رادیاسیون موبایل، استفاده از هندزفری یا اسپیکر به‌جای نگه‌داشتن گوشی در نزدیکی سر است.

کاهش زمان مکالمه: کاهش زمان استفاده از موبایل برای مکالمه‌های طولانی می‌تواند مواجهه با امواج رادیویی را کاهش دهد.

عدم استفاده از موبایل در مناطق با سیگنال ضعیف: در مناطق با سیگنال ضعیف، گوشی موبایل برای برقراری ارتباط از توان بیشتری استفاده می‌کند که می‌تواند میزان رادیاسیون تولیدی را افزایش دهد.

جمع‌بندی:

رابطه بین استفاده از گوشی‌های موبایل و بروز سرطان هنوز به‌طور قطعی ثابت نشده است. هرچند برخی از مطالعات نشان‌دهنده افزایش خطرات احتمالی هستند، اما نتایج متناقض بوده و نیاز به تحقیقات بیشتر وجود دارد. با توجه به عدم قطعیت، توصیه می‌شود که افراد اقدامات احتیاطی را رعایت کنند تا میزان مواجهه با رادیاسیون موبایل را کاهش دهند. استفاده از فناوری‌های جدیدتر با سطوح پایین‌تر رادیاسیون و انجام تحقیقات طولانی‌مدت و جامع‌تر می‌تواند به روشن‌تر شدن این موضوع کمک کند.

نویسنده: زهره محمدی 

سایت دارو باما وابسته به مرکز سلامت ایرانیان ارائه دهنده خدمات پزشکی و پرستاری در منزل در شهر تهران